Κομήτες - Οι ταξιδιώτες του Διαστήματος

   

Οι κομήτες είναι από τα πιο εντυπωσιακά ουράνια σώματα, τόσο λόγω του μεγέθους τους, όσο και του σχήματός τους.

Οι κομήτες πήραν το όνομά τους από την ελληνική λέξη "κόμη", που περιγράφει τη μακριά τους ουρά, από την οποία έγιναν και γνωστοί.


Πρόκειται για σώματα με μικρή πυκνότητα και μάζα μικρότερη από το ένα εκατομμυριοστό της γήινης, και περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο σε τροχιές παραβολικές ή ελλειπτικές. Ανάλογα με τη μορφή της τροχιάς τους, οι κομήτες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: στους μακροπερίοδους και στους βραχυπερίοδους. Οι μακροπερίοδοι, που αποτελούν και τη μεγάλη πλειοψηφία (περίπου το 84% του συνόλου), έχουν τροχιές σχεδόν παραβολικές και είναι μη περιοδικοί, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ξέρουμε αν θα επανέλθουν. Η περίοδος περιφοράς τους μπορεί να είναι μεταξύ 10^3 και 10^7 έτη. Αντίθετα οι βραχυπερίοδοι, που είναι και οι λιγότεροι (περίπου το 16% του συνόλου), έχουν ελλειπτικές τροχιές και είναι περιοδικοί, με περίοδο περιφοράς μεταξύ 2 και 2000 ετών.

Ο αριθμός των κομητών που συνοδεύουν τον Ήλιο μας και συνεπώς και το πλανητικό μας σύστημα, είναι πάρα πολύ μεγάλος, και αυτοί απομακρύνονται μέχρι πραγματικά τεράστιες αποστάσεις κατά τη διάρκεια των τροχιών τους. Ο πυρήνας περιβάλλεται από μία σχεδόν σφαιρική κόμη και ακολουθείται από μία πολύπλοκη μακριά ουρά.

Η μορφή ενός κομήτη εξαρτάται από την απόστασή του από τον Ήλιο. Εφόσον βρίσκεται μακριά ακόμη, μπορούμε να δούμε μόνο τον πυρήνα του, που μοιάζει με αστέρα καθώς φωτίζεται από το ηλιακό φως, και έχει μέγεθος 1-100 km. Ο πυρήνας έχει σχήμα σχεδόν σφαιρικό και αποτελείται από παγωμένο νερό, σκόνη και λάσπη. H μάζα του πιστεύεται ότι κυμαίνεται ανάμεσα σε 10^11 και 10^16 kg.

Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του κομήτη είναι αναμφισβήτητα η ουρά του. Η ουρά του κομήτη κατευθύνεται πάντα αντίθετα από τον Ήλιο και εμφανίζεται όταν αυτός πλησιάσει ακόμη περισσότερο τον Ήλιο. Η ουρά δημιουργείται όταν το υλικό που εκπέμπεται από τον κομήτη, αφού αυτός θερμανθεί, παρασύρεται από τον ηλιακό άνεμο, μέχρι απόσταση μεγαλύτερη από μια αστρονομική μονάδα! (O ηλιακός άνεμος είναι πλάσμα που εκτονώνεται συνεχώς από τον ήλιο, με ταχύτητα 350-1.000 km/sec). Αυτός ο ηλιακός άνεμος εξασκεί πίεση πάνω στον κομήτη και έτσι δημιουργείται η φαντασμαγορική ουρά , η οποία άλλωστε είναι ορατή και από τη Γη.


Οι πιο γνωστοί Κομήτες


Κομήτης του Haley: Έχει περίοδο 75,2 έτη και αφήλιο στον Ποσειδώνα. Είναι ο πιο εντυπωσιακός από τους κομήτες που έχουν περάσει από τη Γη. Έχει εμφανιστεί 28 φορές από το 240 π.Χ. Είναι ο μόνος κομήτης που μπορεί να παρατηρηθεί με γυμνό μάτι και δύο φορές σε μια ανθρώπινη ζωή. Άλλοι κομήτες είναι πολύ πιο φωτεινοί και θεαματικοί αλλά περνάνε κοντά στην γη ή είναι ορατοί από αυτήν μια φορά κάθε μερικές χιλιάδες χρόνια.

Η προτελευταία του επίσκεψη, (Απρίλιος-Μάιος 1910), προκάλεσε τον τρόμο στην ανθρωπότητα και σκόρπισε τον πανικό στους απλούς ανθρώπους, αφού στην κυριολεξία η ουρά του, μήκους 110 εκατ. Km, έλουσε το βόρειο ημισφαίριο. Ο κομήτης θα εμφανιστεί πάλι το 2061, 75 χρόνια μετά, δηλαδή το 1986 που έγινε το προηγούμενο περιήλιό του.




Κομήτης Biella: Έχει περίοδο 6 έτη 7 μήνες και 14 ημέρες, ανήκει στην οικογένεια του Δία και ανακαλύφθηκε το 1826. Στην εμφάνισή του, το 1845 παρατηρήθηκε να παρουσιάζει ένα τεράστιο διόγκωμα στη κεφαλή του το οποίο και τελικά αποκόπηκε και απομακρύνθηκε από το κυρίως σώμα του κομήτη, ενώ γέφυρα φωτεινής ύλης ένωνε τα δύο πλέον χωριστά μέρη του. Στην επόμενη εμφάνιση του, το 1852, φαινόταν διπλάσιος.

Στις 27-11-1872 ο κομήτης αυτός διαλύθηκε και περιέλουσε τη Γη με μια βροχή "διαττόντων αστέρων" από τη διάλυση του κομήτη, με αποτέλεσμα τα δισεκατομμύρια μόρια και η μετεωρική σκόνη να μπουν στη γήινη ατμόσφαιρα να τριφτούν, να θερμανθούν και να εξαερωθούν.



Κομήτης West: Πρωτοεμφανίστηκε το 1975 και όταν βρέθηκε στο περιήλιο του, το Φλεβάρη του 1976, ήταν ένας πολύ λαμπρός και ασυνήθιστα ενδιαφέρων κομήτης, ορατός με γυμνό οφθαλμό και από τα δύο ημισφαίρια της Γης. Εντυπωσιακός σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποκαλείται ο Μέγας Κομήτης του 1976.

Περνώντας από το περιήλιο, ο πυρήνας του διασπάστηκε σε τέσσερα κομμάτια, φαινόμενο που είναι αρκετά σπάνιο. Επίσης η ουρά του διασχιζόταν από διακεκριμένες λαμπρές ταινίες, γεγονός που τον έκανε ακόμη πιο εντυπωσιακό.


Κομήτης Hyakutake: Ακριβής στο ραντεβού του ο κομήτης Hyakutake εμφανίστηκε το Μάρτιο-Απρίλιο του 1996. Έχει περίοδο 8.500 έτη και μάλιστα παρατηρήθηκε ότι ο πυρήνας του εξέπεμπε ακτίνες Χ! Ο κομήτης παρατηρήθηκε, όχι μόνο από αστρονόμους, αλλά και από μαθητές υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διδασκαλία της αστρονομίας (ΕΑΑΕ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη μελέτη αυτή συμμετείχαν και Έλληνες μαθητές, αφού το Αστεροσκοπείο Αθηνών άνοιξε τις πύλες του στο μαθητικό κοινό. Ο κομήτης Hyakytake ανακαλύφθηκε εντελώς τυχαία από ένα 17χρονο Ιάπωνα μαθητή και ερασιτέχνη αστρονόμο εν ονόματι Hyakutake!


Κομήτης Hale-Bopp: Ο κομήτης αυτός που φέρει τα διακριτικά C/1995 O1, υπήρξε ίσως ο πλέον παρατηρηθείς κομήτης του εικοστού αιώνα και ένας από τους λαμπρότερους (σε απόλυτη λαμπρότητα) που είχαν γίνει ορατοί ποτέ. Υπήρξε ορατός με γυμνό μάτι σε μία και μόνη εμφάνισή του επί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι οποιοσδήποτε άλλος κομήτης στην ανθρώπινη Ιστορία, 18 μήνες περίπου, δύο φορές περισσότερο από τον κάτοχο του προηγούμενου «ρεκόρ», τον Μέγα Κομήτη του έτους 1811.


Ο Χέιλ-Μποπ ανακαλύφθηκε στις 23 Ιουλίου 1995, σε μεγάλη απόσταση από τον `Ηλιο, δημιουργώντας προσδοκίες ότι θα γινόταν πολύ λαμπρός μέχρι να φθάσει στο εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα. Παρότι η πρόβλεψη της λαμπρότητας κομητών είναι πολύ δύσκολη, ο Χέιλ-Μποπ δικαίωσε ή και ξεπέρασε όλες τις προβλέψεις όταν πέρασε από το περιήλιο της τροχιάς του το 1997 και έγινε γνωστός ως ο «Μέγας Κομήτης του 1997».

Πηγές: infokids.gr , xrisima.gr , wikipedia
Εκτύπωση ανάρτησης ή δημιουργία Pdf ή αποστολή της με Email